Op naar een circulaire bouwketen

Heijmans is één van Nederlands’ grootste bouwbedrijven. Als zij besluiten om vanaf 2021 alleen nog 100% recyclebaar verpakkingsmateriaal te accepteren, veroorzaakt dat wel een schokje in de sector. Positiever bekeken: het veroorzaakt een olievlek. “Sinds dit jaar accepteren we alleen nog verpakkingsmateriaal dat honderd procent herbruikbaar en recyclebaar is. Wij zijn het eerste bouwbedrijf in Nederland dat die norm stelt,” vertelt Michel Eijkhout, inkoopmanager van Heijmans.

Tachtig procent

Circulair bouwen vraagt om goede afspraken met afval- en recyclebedrijven. Tot tien jaar geleden waren dat vooral regionale partners, vertelt Michel. “Omwille van efficiëntie brachten we die terug tot twee bedrijven: PreZero en Renewi, die grofweg ieder de helft van onze afvalstromen verzorgen.”

Het afvalbeheerplan, dat PreZero in overleg met Heijmans ontwikkelden, voorziet in gescheiden afvalstromen: van beton, hout, papier, ijzer en non-ferro, tot plastic, steenwol, kunststof, glas en klein chemisch afval zoals olie en kit. Hoe hoger de lat ligt – bijvoorbeeld bij een bouwproject dat de duurzaamheidscertificering BREEAM in de wacht wil slepen – hoe meer bakken.

“Gemiddeld tachtig procent van al het bouwafval wordt door Heijmans gescheiden aangeleverd”, zegt Henk-Jan van Doorn, accountmanager bij PreZero. De overige twintig procent is sterk gefragmenteerd of vervuild, maar levert na sortering nog zeven procent restafval op. Dat wordt verbrand, met energieterugwinning.

Ook onoplettendheid en onverschilligheid kunnen tot waste leiden. “Pizzadozen, kitspuiten, steenachtig materiaal – soms gaat het zo de dichtstbijzijnde bak in”, weet Michel. Diep zuchten en hopen op beterschap? “Nee, daar spreken we betrokkenen op aan. Incidenteel gebeurt het dat we de rekening doorzetten naar de vervuiler.”

Granulaatkorrels

Al het plastic dat PreZero bij Heijmans inzamelt, gaat naar De Paauw in Hengelo. Op het bedrijfsterrein arriveert wekelijks zo’n twee miljoen kilo gebruikt plastic en andere kunststoffen uit heel Europa. Bas Kattenpoel, manager van De Paauw, laat de kolossale fabriekshallen zien waar de opslag en verwerking plaatsvindt. In balen samengeperst plastic zijn onder meer pet-flessen, bloempotjes en big bags uit de agrarische sector en bouw te herkennen. Na shredderen, wassen, drogen, verhitten en koelen zal al het plastic als kleurige granulaatkorrels eindigen. Of beter gezegd: beginnen. Zij zijn de grondstof voor nieuwe polypropeen-producten, waaronder verfemmers, transportkratten en tuinmeubelen. Motto van De Paauw: ‘New use for used plastic.’

Verder denken voor een duurzaam morgen

Henk-Jan van Doorn legt uit hoe PreZero verder denkt voor een duurzaam morgen: “Onze bedrijfsgebouwen en -installaties draaien deels op zonnepanelen en windmolens. Een deel van de vrachtwagens rijdt elektrisch. We kijken ook naar waterstof als energiebron.” Verder onderzoeken we hoe afval nog slimmer valt te recyclen, zoals vochtregulerende en geluidswerende isolatieplaten uit oud papier. Wat uiteindelijk onbruikbaar is, gaat in vlammen op. “Wel leveren onze afvalverbrandingsinstallaties in Roosendaal en Coevorden weer warmte op voor 70.000 huishoudens en tuinbouwkassen.”

Ook Heijmans maakt de cirkel graag rond, vertelt Michel. “We proberen zoveel mogelijk asfalt te hergebruiken of beton waarin gerecycled betongranulaat is verwerkt toe te passen. En het gaat hard: naast zand en grind kun je nu zelfs het vrije cement uit beton terugwinnen.”

Dit artikel is gebaseerd op een reportage van Heijmans.